Przyjęcie i odrzucenie spadku
Nabycie spadku w drodze dziedziczenia nie jest obowiązkiem spadkobiercy, ale zależy od jego woli. Spadkobierca ma możliwość odrzucenia lub przyjęcia spadku w określonym terminie.Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku należy złożyć w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o śmierci spadkodawcy. W przypadku dziedziczenia ustawowego musi też dowiedzieć się o istnieniu stosunku rodzinnego stanowiącego podstawę powołania go do dziedziczenia po spadkodawcy.
W przypadku dziedziczenia testamentowego spadkobierca musi dowiedzieć się o istnieniu testamentu i jego treści oraz o powołaniu go do dziedziczenia po spadkodawcy. Jeżeli spadkobierca ustawowy wiedział o istnieniu innych osób, które są powołane do dziedziczenia ustawowego we wcześniejszej kolejności niż on, wówczas sześciomiesięczny termin zacznie dla niego biec dopiero od dnia, w którym dowiedział się np. o odrzuceniu spadku przez bliższego spadkobiercę. Złożenie w terminie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku powoduje, że nabycie spadku staje się definitywne, a w przypadku oświadczenia o odrzuceniu, definitywną utratę praw spadkowych. Oświadczenie spadku jest nieodwołalne.
Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku składa się przed sądem lub przed notariuszem. Prawo przewiduje dwie możliwości przyjęcia spadku, przyjęcie spadku wprost, oraz przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Przyjęcie spadku wprost, skutkuje w zasadzie nieograniczoną odpowiedzialność spadkobiercy za długi spadkowe, oznacza to, że spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi zarówno z majątku spadkowego jak i z całego majątku osobistego.
Skutkiem przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza jest ograniczenie odpowiedzialności spadkobiercy za długi do wartości stanu spadku ustalonego w spisie inwentarza. Wyczerpanie sumy wyznaczającej granicę odpowiedzialności zwalnia go od dalszej odpowiedzialności za długi spadkowe. Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, obok decyzji spadkobiercy powinno zawierać :
- imię i nazwisko spadkodawcy, datę i miejsce jego śmierci oraz miejsce jego ostatniego zamieszkania,
- tytuł powołania do spadku,
- treść złożonego oświadczenia,
- wskazanie wszelkich wiadomych składającemu oświadczenie osób należących do kręgu spadkobierców ustawowych,
- dane dotyczące treści i miejsca przechowywania testamentów, chociażby uważał je za nieważne.
Do oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, dołącza się wypis aktu zgonu spadkodawcy, albo prawomocne orzeczenie sądowe o uznaniu za zmarłego, lub stwierdzeniu zgonu.
