Zwrot wydatków poniesionych na utrzymanie dziecka po ustaleniu bezskuteczności uznania ojcostwa
Wyrok stwierdzający unieważnienie ojcostwa wywołuje skutki prawne z mocą wsteczną. Jednakże nie odnosi się on do wszystkich konsekwencji. Osoba, w stosunku do której unieważniono uznanie ojcostwa dziecka, nie może żądać zwrotu wypłaconych świadczeń alimentacyjnych. Taki pogląd wyraził Sąd Najwyższy wydając postanowienie SN III CZP 91/11:
„Wyrok unieważniający uznanie dziecka, usuwający istniejący dotychczas stosunek prawny rodzicielstwa działa ex tunc. Nie jest możliwa do przyjęcia konstrukcja ojcostwa podzielonego w czasie. Równocześnie jednak istnieją ważne racje prawne i społeczne przemawiające za tym, by uznać wyłom od zasady wstecznego działania wyroku w sprawach w zakresie skutków świadczeń na utrzymanie i wychowanie dziecka, spełnionych przez ojca w okresie przed usunięciem ojcostwa. W okresie gdy świadczenie to było spełniane z przeznaczeniem na utrzymanie i wychowanie dziecka, miało usprawiedliwioną podstawę prawną. Ustanie ojcostwa w następstwie wyroku sądowego nie ma wpływu na ocenę prawidłowości wyroku zasądzającego alimenty od ojca w okresie sprzed wyroku unieważniającego uznanie dziecka. Świadczenia alimentacyjne spełnione względem dziecka w tym okresie były świadczeniami prawnie uzasadnionymi niezależnie od tego, czy spełnione były dobrowolnie, albo na podstawie wyroku zasadzającego alimenty, czy umowy. Nie ulegają więc zwrotowi alimenty dotychczas zapłacone, natomiast od prawomocności wyroku uchylającego ojcostwo ustaje obowiązek dalszych świadczeń alimentacyjnych, chociażby były już prawomocnie zasądzone, lecz jeszcze nie wyegzekwowane.”
Orzeczenie zapadło w konsekwencji przedstawienia pytania prawnego : „Czy świadczenie alimentacyjne uiszczone na podstawie wyroku zobowiązującego do jego uiszczenia podlega zwrotowi na podstawie art. 410 k.c., w sytuacji prawomocnego unieważnienia uznania dziecka dokonanego przez osobę, w stosunku do której wydane zostało prawomocne orzeczenie zobowiązujące do łożenia na rzecz małoletniego renty alimentacyjnej?”
Sąd Najwyższy podtrzymał dotychczasową linię orzecznictwa , która jest obecnie akceptowana przez główny nurt doktryny.
